Huwebes, Disyembre 31, 2020

Karatula sa pinto

Karatula sa pinto

tinitiyak kong naka-lock ang dalawang seradura
subalit napapansin ko'y talagang kakaiba
bakit bukas na ang nasa taas na seradura
gayong kagabi nga'y ini-lock ko itong talaga

ayokong mag-isip ng anuman, subalit dapat
na sa ating pagtulog ay tiyaking nag-iingat
pag madaling araw nga'y maiingay pa sa labas
baka seradura'y pinagtitripan ng pangahas

kaya nagsulat ako ng karatula sa pinto
pinaskil ko sa loob upang kasama'y matanto
mag-ingat, pag lalabas na'y idoble-lock ang pinto
gayon ang gawin pag matulog nang lango o hapo

maging mapangmatyag sa pagbantay ng opis-bahay
mahirap nang masalisihan, baka pa mapatay
dapat laging maging alisto, ingatan ang buhay
upang walang nagmamahal na agad malulumbay

- gregoriovbituinjr.
12.31.2020, 8:49 am

Miyerkules, Disyembre 30, 2020

Wala bang sagutin ang negosyante ng paputok?

Wala bang sagutin ang negosyante ng paputok?

kayraming pangamba sa pagdatal ng Bagong Taon
pagkat marami nang nawalan ng daliri noon
dahil sa paputok, naputukan ang mga iyon
may ligaw na bala ring buhay ng bata'y binaon

Enero a-Uno, kayraming kalat sa kalsada
dagdag polusyon na sa hangin, uusok-usok pa
ligalig din sa alagang hayop ay makikita
baka magdulot pa ng sunog, paputok ang mitsa

pinagamot na ba ng nagbebenta ng paputok
ang mga naputukan, wala pa akong naarok
wala silang pakialam basta sa tubo'y hayok
kawawa ang mga naputulan, panay ang mukmok

wala pang napuputukang kanilang pinagamot
mga pampaospital nito'y di nila sinagot
gayong produktong paputok nila ang dito'y sangkot
tapos wala silang sagutin? sila'y mga salot!

gawaan ng paputok ay ipasara't mapigil
hayok sa tubo ang kapitalistang mapaniil
Bagong Taon ay pinagkakitaan nilang taksil
ngingisi lang silang buhay ng iba'y dinidiskaril

- gregoriovbituinjr.

* Litratong kuha ng makatang galâ habang naglalakad kung saan-saan

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 16-31, 2020, pahina 20.

Martes, Disyembre 29, 2020

Tanagà talaga

TANAGA TALAGA

1
ah, tanagà talaga
ang nagawa tuwina
ang nalilikha’y saya
pag diwa’y gumagana

2
minsan, iyang pagkatha
ay nakakatulala
minsan tumitingala
sa ulap tumutudla

3
ang mutya'y kausapin
ang diwata'y sambahin
silang inspirasyon din
sa katha't adhikain

4
nobelang mapagmulat
ang nais kong masulat
lumuluksong pulikat
sa binti'y nababakat

5
di tayo nag-iisa
sa oras ng pandemya
tatayo tayong isa
nang alwan ay madama

6
huwag mong tinutuya
ang aking mga tula
ito'y para sa dukha
at kapwa manggagawa

- gregoriovbituinjr.

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 16-31, pahina 20.

Lunes, Disyembre 28, 2020

Halina't mag-ekobrik

HALINA'T MAG-EKOBRIK

halina't mag-ekobrik
huwag patumpik-tumpik
tipunin at isiksik
sa mga boteng plastik
iyang basurang plastik
patigasing parang brick

gagawin nating silya
o kaya'y mga mesa
o baka istruktura
sa hardin o sa plasa
palamuti sa pista
ang plastik na basura

halina't mag-ekobrik
at gupitin ang plastik
saka mo isisiksik
doon sa boteng plastik
patigasing parang brick
iyan na ang ecobrick

- gregoriovbituinjr.

Huwebes, Disyembre 24, 2020

Ang sabi ng paham

ANG SABI NG PAHAM

Ika ng isang paham, tayo'y dapat makialam
sa mga isyung panlipunan, tayo'y makiramdam
walang sinumang nabubuhay sa sarili lamang
kundi magtulungan tayong may samutsaring agam

hindi umiinom ng sariling tubig ang sapa
hindi kumakain ang puno ng sariling bunga
hindi aarawan ng araw ang sarili niya
hindi susuntukin ng tao ang sariling panga

mga sinabi ng paham ay ating unawain
maging masaya't ang sarili'y huwag mong dayain
isang lipunang makatao’y ating pangarapin
ang lipunan, bayan, masa, kapwa'y organisahin

ipagtanggol ang masa laban sa kapitalismo,
laban sa mapang-api, mapagsamantala’t tuso
ang binilin ng paham ay tunay na prinsipyado
kaya mabuhay tayong nakikipagkapwatao

- gregoriovbituinjr.

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 16-31, pahina 20.

Lunes, Disyembre 21, 2020

Tatak na apakan habang nakapila

Tatak na apakan habang nakapila

tiyakin mong maapakan ang tatak sa bangketa
isang metrong distansya'y tiyakin pag nakapila
lalo't bumibili ka sa palengke, groseriya, 
sa mall, hardware, canteen, o maging gamot sa botika

tiyakin nating nagagawa ang social distancing
habang naka-face mask at face shield na dapat suutin
dahil may COVID na hangaring maiwasan natin
upang hindi raw magkahawaan sa COVID 19

panahong ayaw natin, pandemyang nakakapagod
walang trabaho, ang dama'y gutom, wala nang sahod
sitwasyong walang magawa kundi tayo'y sumunod
nakakairitang kalagayan, tayo'y hilahod

sa ngayon, sumunod ang tangi nating magagawa
pakikisama na rin sa mga pumilang madla
kalunos-lunos na sitwasyong di pa humuhupa
na ang dulot sa karamihan ay kaawa-awa

- gregoriovbituinjr.

Biyernes, Disyembre 18, 2020

Pagpupugay sa KPML

Pagpupugay sa KPML

Mabuhay ang K.P.M.L.! Mabuhay!
sa inyo'y taas-noong pagpupugay!
lalo't kayo'y mga kasanggang tunay
na sadyang patuloy na nagsisikhay
upang makamit ang lipunang pakay

lipunang makatao'y itatayo
upang mawala ang dusa't siphayo
na dulot ng kahayukan sa tubo
ng sistemang kalat saanmang dako
at sa dalita'y nakapanduduro

O, K.P.M.L., ituloy ang laban
tungo sa pagbabago ng lipunan
habang prinsipyong sosyalista'y tangan
mapagsamantalang uri'y labanan
nang lipunang makatao'y makamtan

- gregoriovbituinjr.

Huwebes, Disyembre 17, 2020

Kwento ng Dalawang Aso

"Friend is the key of love." 
~ ayon sa karatula sa isang trak

Kwento ng Dalawang Aso

mayroong dalawang itim na asong magkasama
magkaibigan lang ba o magkasintahan sila?
habang tila nakatitig sa nar'ong karatula
"Friend is the key of love" na patama ba sa kanila?

nakita ko lamang ang karatulang nadaanan
kinuha ang kamera't iyon ay nilitratuhan
ngunit biglang sumulpot ang mga aso kung saan
na animo'y may kwento silang nais ipaalam

naks naman! tanging nasabi sa kuha kong litrato
na pag tiningnan mo'y may mababanaag na kwento
ano nga bang pakialam ko sa dalawang aso
kung sila'y nagmamahalan na sa kanilang mundo

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad-lakad kung saan-saan

Lunes, Disyembre 14, 2020

Samutsaring tanagà

SAMUTSARING TANAGA

1
Oo, tuloy ang laban!
Wala dapat iwanan!
Kahit sa kamatayan
Misyon, huwag pigilan

2
tutulog-tulog lamang
sa kanilang pansitan
kaya natutuyuan
pati ang lalaugan

3
mabuti nang iskwater
kaysa lider na Hitler
andami ng minarder
pati mga pagerper

4
pagtingala sa langit
naroong umaawit
ang anghel na kayrikit
na sa puso’y umakit

5
ang binibining mutya
ay totoong diwata
sa ganda’y natulala
puso’y di nakawala

6
ibagsak ang gahaman
baguhin ang lipunan
tungo sa kagalingan
at pag-unlad ng bayan

- gregoriovbituinjr.

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 1-15, 2020, pahina 20.

Sabado, Disyembre 12, 2020

Sa alabok ng kawalan

ihatid mo man ako sa alabok ng kawalan
pagkat turing mo sa akin ay basurang dalatan
pasiya ko'y magpatuloy sa pakikipaglaban
kaysa maging tuod na sa langit nakatanghod lang

mabining rosas ay di ko hahayaang malanta
aalagaan ko't arawang didiligan siya
tulad ng tanim, kamatis, bawang, sibuyas, luya
alagaan ang punong namumunga, santol, mangga

anumang maisip kong kwento, ikukwento ko lang
anumang sumaging paksa ay itutula ko lang
saya, luha, may poot mang sa dibdib naglalatang
basta't sa dukha't kapwa mo'y hindi ka nanlalamang

pag napagod ka'y bumalik ka't huwag papipigil
malayang puntahan ang sinta't halik ay isiil
maging prinsipyado't labanan yaong mapaniil
sa kasama't kaibiga'y huwag kang magtataksil

walang katapat ang katapatan ko sa prinsipyo
ganito ko ilarawan ang niyakap kong mundo
nais kong maabutan pang ang obrero'y nanalo
sa alabok man ng kawala'y maihatid ako

- gregoriovbituinjr.

Miyerkules, Disyembre 9, 2020

Tanagà sa Botika

TANAGA SA BOTIKA

Kamimura Botika
gamot ay sadyang mura
tiyak bagong-bago pa
pag bumili'y dito na

sa pangalan pa lamang
nakakaakit tingnan
nakakatuwang bilhan
ng simpleng mamamayan

ito na'y nakaukit
sa diwa ng maysakit
lalo't namimilipit
na sa gastusin, gipit

gamot sa ubo, lagnat,
sipon, mura na't sapat
masasabi mong sukat
ay maraming salamat

- gregoriovbituinjr.

* kuha ang litrato sa Km. 5 ng La Trinidad, Benguet

* ang tanagà ay katutubong tulang may pitong pantig bawat taludtod

Martes, Disyembre 8, 2020

Paghandaan ang Climate Emergency

paghandaang mabuti
ang climate emergency
nang tayo'y di magsisi
doon sa bandang huli

karapatan ng madla
kagalingan ng kapwa
kaligtasan ng dukha
at mga manggagawa

ang klima'y nagbabago
sistema'y di mabago
tao'y natutuliro
pag bumaha't bumagyo

kung pagbabago ay change
at sukli sa dyip ay change
nais nati'y system change
at di iyang climate change

minsan di mapakali
kaya bago magsisi
paghandaang maigi
ang climate emergency

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala sa Urban Poor Assembly ng Disyembre 7, 2020 sa Bantayog ng mga Bayani

Lunes, Disyembre 7, 2020

Respeto

RESPETO

social distancing sa pag-aabang ng masasakyan
sundin ang mga nilagay na bilog sa lansangan
doon kayo umapak, isang metro ang pagitan
habang suot ang face mask upang di magkahawaan

magaling ang nakaisip, sadyang disiplinado
para sa kalusugan at kagalingan ng tao
di ka man maniwala sa COVID, sumunod tayo
bukod sa pakikisama, sa kapwa'y pagrespeto

- gregoriovbituinjr.

Sabado, Disyembre 5, 2020

Paggawa ng ekobrik

PAGGAWA NG EKOBRIK
Munting sanaysay ni Greg Bituin Jr.

Nitong Nobyembre 18, 2020, ay nagtungo ako sa tanggapan ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) upang aking pirmahan ang ilang dokumento hinggil sa isang petisyon sa Korte Suprema nang ibinigay sa akin ni kasamang Jackie ang natipon nilang isang bag na walang lamang plastik ng mga kape. Aba’y alam pala niyang ako’y nageekobrik. Ibig sabihin, ginugupit ko ang mga malilinis na plastik, tulad ng mga ubos na kape upang ipasok sa boteng plastik at gawing ekobrik. Patitigasin iyon na parang brick na pawang laman lang ay mga plastik. Para saan ba ito? Ang mga natipong ekobrik ay pagdidikitin upang gawing istruktura, tulad ng upuan o kaya’y lamesa. Maraming salamat, Ate Jackie!

Nananalasa ang mga basurang plastik sa ating kapaligiran, pati na sa ating mga karagatan. Kaya may mga nag-inisyatibang ipasok ang mga plastik sa loob ng boteng plastik upang mapaliit ang basura. 

Nagsimula ito sa Mountain Province, nakita ng isang Canadian, at ginawang kampanya laban sa plastik. Ngayon ay marami nang nageekobrik sa iba’t ibang panig ng daigdig. Nabuo ang Global Ecobrick Alliance o GEA, kung saan isa ako sa nakatapos, at may sertipiko.

Sa paggawa nito, dapat malinis ang mga plastik at walang latak, halimbawa, ng kape. Dahil kung marumi, baka may mabuong bakterya na sa kalaunan ay sisira sa mga ekobrik na ginawang istruktura tulad ng silya o lamesa, na maaaring mapilayan ang sinumang uupo doon. 

Upang matuto pa, tingnan ang GoBriks.com sa internet.

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 1-15, 2020, pahina 16.

Biyernes, Disyembre 4, 2020

Bukrebyu: Ang librong "Che: A Graphic Biography" ni Spain Rodriguez

BUKREBYU

ANG LIBRONG “CHE: A GRAPHIC BIOGRAPHY” NI SPAIN RODRIGUEZ
Munting sanaysay ni Greg Bituin Jr.

Nakita ko lang sa aklatan ng Bukluran ng Manggagawag Pilipino (BMP) ang aklat na “Che: A Graphic Biography” ni Spain Rodriguez. Inilarawan niya ang talambuhay ni Che Guevara sa pamamagitan ng komiks, o ng mga larawan. Bagamat nakagawa na rin ako ng libro ni Che Guevara noon, iyon ay pulos mga salin ng mga sulatin ni Che.

Iba ito, talambuhay ni Che na isinakomiks. Nakasulat sa Ingles at magaganda ang pagguhit ng mga larawan, na nasa black-and white, hindi colored. Subalit nakakahalina dahil sa galing ng tagaguhit at awtor na si Spain, kaygandang pangalan.  

Si Che Guevara ang isa sa mga kasamahan ni Fidel Castro nang ipinanalo nila ang rebolusyon sa Cuba noong 1959. Kinikilala siyang “the most iconic revolutionary of the twentieth century”, ayon sa libro. Sabi pa, “It portrays his revolutionary struggle through the appropriate medium of the under-ground political comic – one of the most prominent countercultural art form of the 1960s.” Wow, bigat!

Kaya kahit nasa wikang Ingles ay binasa ko ang kasaysayang komiks na ito. Kung may pagkakataon, nais ko itong isalin sa wikang Filipino.

Inirerekomenda ko itong basahin ng mga estudyante at aktibista, at sinumang nagnanais ng kalayaan ng bayan mula sa kuko ng mapang-api at mapagsamantala.

* Unang nalathala sa Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang organisasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Disyembre 1-15, 2020, pahina 15.

Miyerkules, Disyembre 2, 2020

Apakang bilog habang nag-aabang ng sasakyan

Apakang bilog habang nag-aabang ng sasakyan

kinunan ko ng litrato ang bilog na apakan
na isang metro ang distansya habang nag-aabang
ng masasakyan sa pagtungo sa paroroonan

tandang sa panahon ng pandemya, tayo'y pumila
social distancing bilang respeto sa bawat isa
bakasakaling COVID-19 ay maiwasan pa

simpleng pagsunod at pagtalima sa patakaran
batas sa inhinyering na gabay sa mamamayan
na kung walang bilog, disiplina'y di mo malaman

may bilog upang sa pila'y di magkalabo-labo
bilog para sa kaayusan at pagkakasundo
habang disiplina raw ang kanilang binubuo

nag-aabang ng sasakyan, bilog na'y aapakan
madali namang makaunawa ng sambayanan
ulo nama'y di binibilog ng pamahalaan

- gregoriovbituinjr.