Martes, Nobyembre 28, 2023

Hilagyô pala'y kaluluwa

HILAGYÔ PALA'Y KALULUWA

hilagyô pala'y kaluluwa, sagot pala rito
sa palaisipan; Pahalang, bilang Labimpito
aba'y bago kasi sa akin ang salitang ito
na singkahulugan din ng diwa at espiritu

ah, nakakatuwa, nabatid ano ang hilagyô
may impit sa dulo, mabilis, katugma ng kulô
di tulad ng siphayò at lahò, kapara'y sundô
kaya palaisipang iyon ay aking nabuô

kahulugan din pala'y diwa't anghel dela gwardya
abstrakto o baliwag kung iisipin talaga
sa palaisipan ay mahalaga ang pasensya
magkunot man ng noo, yaring diwa'y may presensya

buti't talastas ang bago ngunit lumang salitâ
magagamit sa mga kwento, sanaysay at tulâ
bagamat sakbibi ng luha at natutulalâ
habang nagninilay dito'y nakapangalumbabâ

- gregoriovbituinjr.
11.28.2023

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, 11.23.2023, pahina 11
* kahulugan mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 448

Lunes, Nobyembre 27, 2023

Pagpupugay kay Gat Andres Bonifacio

PAGPUPUGAY KAY GAT ANDRES BONIFACIO

Gat Andres Bonifacio, Supremo ng Katipunan
mahusay na organisador, marunong, matapang
sa kanyang pamumuno'y dumami ang kasapian
mga Katipon, Kawal, Bayani'y nakipaglaban

dineklara ng Supremo ang paglaya ng bansa
"Punitin ang mga sedula!" ang kanyang winika
ang sigaw niya'y inspirasyong pumukaw sa madla
simula ng himagsikan ng armas, dugo't diwa

O, Gat Andres, salamat sa iyong ambag sa bayan
ngunit pinaslang ka ng 'kapanalig' sa kilusan
taun-taon, ikaw ay aming pinararangalan
tula't sanaysay mo'y pamanang sa amin iniwan

salin ng Huling Paalam ni Rizal, ang Tapunan 
ng Lingap, Ang mga Cazadores, ang Katapusang
Hibik ng Pilipinas sa Inang Espanya, at ang
Mi Abanico sa Espanyol, nariyan din naman

ang obra niyang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa 
ating nauunawa bagamat matalinghaga,
bayani, makata, mananalaysay, manggagawa
pinaglaban ang kalayaan, tunay na dakila

basahi't namnamin ang dalawa niyang sanaysay:
Mararahas na Mga Anak ng Bayan, Mabuhay!
Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog, magnilay
mga gintong aral niya'y makahulugang tunay!

- gregoriovbituinjr.
11.27.2023

* Inihanda para sa "Konsiyerto ng Tula at Awit: Parangal sa Ika-160 Kaarawan ni Gat Andres Bonifacio", University Hotel, UP-Diliman, Nobyembre 27, 2023, 2-6pm 

Biyernes, Nobyembre 17, 2023

Banyakot pala'y kimono

BANYAKOT PALA'Y KIMONO

BANYAKOT pala ang salita natin sa KIMONO
na nakita sa palaisipan sa isang dyaryo
kaya agad kong sinaliksik ang salitang ito
na wala sa U.P. Diksiyonaryong Filipino

habang sa iba pang pananaliksik sa internet
ito'y roba, sa Ingles pa'y swimsuit, aba'y kayrikit
salamat sa palaisipan, ito'y magagamit
sa mga kwento't sanaysay, tulang tanaga't dalit

katugma'y balakyot, talukbong ba nila'y banyakot
ang salita bang ito'y kaytagal nang nilulumot
na hinukay ng palaisipan mula sa limot
upang magamit ng manunula nang walang takot

- gregoriovbituinjr.
10.17.2023
* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Nobyembre 17, 2023, pahina 10
* nasaliksik sa https://glosbe.com/tl/en/banyakot na ang ingles sa banyakot ay swuimsuit
* nasaliksik sa isang Palaisipan sa internet, na nasa kawing na:
https://www.pressreader.com/philippines/balita/20180314/282041917651356 ay makikita ang tanong na Pahalang 34: Bata o banyakot; bata na roba at hindi bata na child

Maligayang ika-82 kaarawan po, Dad

MALIGAYANG IKA-82 KAARAWAN PO, DAD

Dad, maligayang kaarawan po
pagbati nami'y mula sa puso
buong-buo't tigib ng pagsuyo

pagmamahal yaring aming handog
manatili po kayong malusog
kumaing mabuti at mabusog

taospusong nagpapasalamat
kami sa payo n'yo't lahat-lahat
palagi po kayong mag-iingat

kami po'y nasa mabuti naman
katulad ninyo'y walang iwanan
at tumitibay sa kalaunan

tumagal pa kayo'y aming hangad
maligayang kaarawan po, Dad!

- greg at libay
11.17.2023

Huwebes, Nobyembre 9, 2023

Muling nilay matapos ang lakad

MULING NILAY MATAPOS ANG LAKAD

naroon lang daw ako sa loob ng tula
na nakapiit sa saknong, sukat at tugma
ako ba'y laya na pag binasa ng madla
o sa kawalan pa rin ay nakatulala

ngunit naglakad kami mula kalunsuran
mula Maynila hanggang pusod ng Tacloban
at itinula ang mga nadaraanan
itinudla ang mga isyu't panawagan

nailarawan ba ang sangkaterbang luha
ng nangalunod at nakaligtas sa sigwa
dahil sa ngitngit ni Yolandang rumagasa
tula nga ba'y tulay tungo sa pag-unawa

ah, nakapanginginig ng mga kalamnan
ang samutsaring kwento't mga karanasan
masisingil pa ba ang bansang mayayaman
na sa nagbabagong klima'y may kagagawan

- gregoriovbituinjr.
Tacloban City, 11.09.2023

* Climate Walk 2023

Martes, Nobyembre 7, 2023

Pahinga muna, aking talampakan

PAHINGA MUNA, AKING TALAMPAKAN

pahinga muna, aking talampakan
at narating na natin ang Tacloban
nagpaltos man sa lakad na sambuwan
ay nagpatuloy pa rin sa lakaran

tuwing gabi lang tayo nagpahinga
lakad muli pagdating ng umaga
na kasama ang ibang mga paa
sa Climate Walkers, salamat talaga

- gregoriovbituinjr.
Tacloban City, 11.07.2023

* Climate Walk 2023

Linggo, Nobyembre 5, 2023

Mahalaga'y naririto pa tayo

MAHALAGA'Y NARIRITO PA TAYO

mahalaga'y naririto pa tayo
patuloy ang lakad kahit malayo
tahakin man ay kilo-kilometro
ngunit isa man ay di sumusuko

nagkapaltos man yaring mga paa
nagkalintog man yaring talampakan
nagkalipak man, mayroong pag-asa
tayong natatanaw sa bawat hakbang

ilang araw pa't ating mararating
ang pusod ng Tacloban, nang matatag
ang tuhod, paa, diwa't puso natin
na naglalakad nang buong pagliyag

- gregoriovbituinjr.
kinatha ng umaga ng 11.05.2023
Calbiga, Samar

* Climate Walk 2023

Huwebes, Nobyembre 2, 2023

Tugon sa pagbigkas sa aking tula

TUGON SA PAGBIGKAS NG AKING TULA

maraming salamat, mga kaPAAtid
sa inyong pagbigkas ng tulang nalikha
upang sa marami'y ating ipabatid
isyung ito'y dapat pag-usapang sadya

huwag nang umabot sa one point five degrees
ang pag-iinit pa nitong ating mundo
kaya panawagan nating Climate Justice
nawa'y maunawa ng masa't gobyerno

mahaba-haba pa yaring lalandasin
maiaalay ko'y tapik sa balikat
ang binigkas ninyo'y tagos sa damdamin
tanging masasabi'y salamat, Salamat!

- gregoriovbituinjr.
11.02.2023

* ang pinagbatayang tula ay kinatha noong Oktubre 11, 2023 na may pamagat na "Pagninilay sa Climate Walk 2023"; binigkas isa-isa ng mga kaPAAtid sa Climate Walk ang bawat taludtod ng tula

* ang bidyo ng pagbigkas ng tula ay nasa pahina ng Greenpeace Southeast Asia, at makikita sa kawing na:https://fb.watch/omJl961Sel/